Του Γεώργιου Παπαδόγιαννη
Εργοθεραπευτή
ΚΑΑ – ΑΝΑΠΛΑΣΗ
Τί είναι το Βραχιόνιο Πλέγμα;
Το βραχιόνιο πλέγμα είναι ένα περίπλοκο δίκτυο νωτιαίων νευρικών ινών που ξεκινά από την σπονδυλική στήλη- στο ύψος του αυχένα- και πορεύεται, διαμέσου του τραχήλου και του άνω θώρακα, ως τη μασχάλη. 
Σχηματίζεται από τις τέσσερις κατώτερες αυχενικές ρίζες (Α5-Α8) και την πρώτη θωρακική ρίζα (Θ1). Μέσα από μία σειρά διακλαδώσεων των νευρικών ριζών, σχηματίζονται πέντε πολύ σημαντικά περιφερικά νεύρα:
• το μασχαλιαίο νεύρο
• το μυοδερματικό νεύρο
• το κερκιδικό νεύρο
• το μέσο νεύρο και
• το ωλένιο νεύρο
τα οποία νευρώνουν αισθητικά και κινητικά όλο το άνω άκρο, από τον ώμο, έως και την άκρα χείρα.
Μεταφέρουν δηλαδή πληροφορίες για τις κινήσεις που θα κάνει το άνω άκρο και την αντίληψη των περιβαλλοντικών ερεθισμάτων (για παράδειγμα, κρύο, ζέστη, άγγιγμα).
Πώς προκαλούνται οι βλάβες στο βραχιόνιο πλέγμα;
Οι βλάβες στο βραχιόνιο πλέγμα οφείλονται σε ποικίλα μηχανικά αίτια, όπως τραυματισμοί σε τροχαία ατυχήματα με μοτοσυκλέτες και αυτοκίνητα, βίαιη έλξη βραχίονα ή αυχένα κατά την διάρκεια αθλητικής δραστηριότητας, πτώσης ή ανάταξης εξαρθρήματος και κατάγματος, τραυματισμός από πυροβολισμό ή αιχμηρό αντικείμενο στην εργασία ή στο σπίτι και επιπλοκές κατά τον τοκετό (μαιευτική παράλυση). Ακόμη, παθήσεις της
αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, τοπικές φλεγμονές καθώς και μεταβολικές επιπλοκές από ασθένειες όπως καρκίνος και οστεομυελίτιδα είναι πιθανόν να προκαλέσουν βλάβες του πλέγματος. Η αντιμετώπιση της βλάβης μπορεί να είναι χειρουργική, σε σοβαρή βλάβη των νεύρων, ενώ οι ήπιοι τραυματισμοί επουλώνονται από μόνοι τους. Ανάλογα με την έκταση, το επίπεδο και την σοβαρότητα του τραυματισμού των νεύρων επηρεάζεται η κινητική και η αισθητηριακή λειτουργία του άνω άκρου, προκαλείται πόνος, μούδιασμα (αιμωδίες), απώλεια του εύρους κίνησης ή παράλυση και παραμορφώσεις, οι οποίες οδηγούν σε λειτουργικές δυσκολίες και εγκυμονούν κινδύνους για την ασφάλεια του ασθενούς, την καθημερινή του ζωή και την συναισθηματική του υγεία.
Ποιος είναι ο ρόλος της εργοθεραπείας στη θεραπευτική αντιμετώπιση των κακώσεων του βραχιονίου πλέγματος;
Η θεραπεία των ασθενών με κακώσεις του βραχιονίου πλέγματος απαιτεί χρόνο και την συντονισμένη και ανθρωποκεντρική παρέμβαση της διεπιστημονικής ομάδας ενός κέντρου αποκατάστασης, με σκοπό την ταχύτερη, 
λιγότερο εργώδη και ασφαλέστερη επιστροφή του πάσχοντος στην καθημερινή του ζωή. Στην ΑΝΑΠΛΑΣΗ, η Διεπιστημονική Ομάδα Αποκατάστασης για την αντιμετώπιση των ασθενών αυτών αποτελείται από φυσίατρο, νευρολόγο, εργοθεραπευτή, φυσικοθεραπευτή, κλινικό ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό και άλλες ειδικότητες που παρακολουθούν στενά την πορεία της αποκατάστασης του πάσχοντα, μέσα από εξειδικευμένα και εξατομικευμένα προγράμματα ασκήσεων και λειτουργικών παρεμβάσεων.
Ειδικότερα η εργοθεραπευτική παρέμβαση περιλαμβάνει:
• Την λεπτομερή αξιολόγηση της αδρής κινητικότητας, της επιδεξιότητας, την χρήση λεπτών αντικειμένων αυτοϋπηρέτησης και εργασίας- για παράδειγμα, η χρήση μαχαιροπήρουνων, νυχοκόπτη, εργαλείων γραφής και κατασκευαστικών εργαλείων- καθώς και την αισθητικότητα του πάσχοντος άνω άκρου, με την χρήση έγκυρων αξιολογητικών μεθόδων και εργαλείων.
• Συνέντευξη με σκοπό την λήψη του λειτουργικού προφίλ του ασθενούς (οικογενειακή κατάσταση, ρόλοι ζωής, επαγγελματική δραστηριότητα και βαθμός ανεξάρτητης εκτέλεσης των δραστηριοτήτων καθημερινής ζωής) και καταγραφής των δυσκολιών που αντιμετωπίζει στην καθημερινότητά του συγκριτικά με το παρελθόν.
• Σχεδιασμό, μαζί με τον ωφελούμενο, των στόχων που χρειάζεται να επιτύχει μέσα από το θεραπευτικό πρόγραμμα στους τομείς της φροντίδας εαυτού, της παραγωγικότητας στην κατοικία, την εργασία και την κοινότητα, καθώς και της ψυχαγωγίας.
• Παρέμβαση με επιλεγμένες δραστηριότητες που αφορούν την ενίσχυση του λειτουργικού εύρους κίνησης του πάσχοντος άνω άκρου, την επανεκπαίδευση της αισθητικότητας και της κινητικότητας του καρπού και των δακτύλων, καθώς και την μείωση του πόνου με χρήση θερμών επιθεμάτων κατά την κινητοποίηση του άνω άκρου σε αδρές και επιδέξιες κινήσεις.
• Εργονομική διευθέτηση της οικίας και του χώρου εργασίας του ατόμου, με επίδειξη σωστών θέσεων τοποθέτησης του άνω άκρου κατά την ανάπαυση, την χορήγηση προσαρμογών- ναρθήκων – βοηθημάτων καθημερινής ζωής για την ανακούφιση του πόνου, την ασφαλή και όσο το δυνατόν πιο ανεμπόδιστη συμμετοχή και ολοκλήρωση των καθημερινών δραστηριοτήτων.
• Εκπαίδευση του ιδίου και του συγγενικού περιβάλλοντος για την ασφαλή διενέργεια των θεραπευτικών ασκήσεων εκτός του θεραπευτικού προγράμματος, την φροντίδα των βοηθημάτων, την προσαρμοσμένη και ασφαλή εμπλοκή σε αγαπημένες ψυχαγωγικές δραστηριότητες και αθλήματα.
• Παροχή συμβουλών και διαρκή επικοινωνία για ανίχνευση της διατήρησης ή βελτίωσης της κλινικής και λειτουργικής εικόνας, με σκοπό την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας του προγράμματος παρέμβασης.
